γράμμα σε χαρτί

...ολόκληρο το γράμμα της κυρίας Ατανάζυ στηριζόταν σε δύο βασικές ιδέες, τις οποίες επαναλάμβανε εδώ κι εκεί με διάφορες μορφές• δηλαδή, τόνιζε πρώτον ότι οι συνθήκες την υποχρέωναν να φροντίζει με ιδιαίτερη προσοχή την ανατροφή του γιου της και δεύτερον ότι ο Στεφάν δεν της δημιούργησε ποτέ το παραμικρό πρόβλημα, ούτε την εποχή του διαζυγίου της ούτε όταν ξαναπαντρεύτηκε ούτε μέχρι σήμερα. Ποτέ δεν είχε συλλάβει την παραμικρή ένδειξη αμηχανίας ή αμφιβολίας στα όμορφα μάτια του, μου έλεγε, όχι, ούτε καν κάποια σκιά που θα της επέτρεπε να σκεφτεί ότι πάλευε να πνίξει μια ενοχλητική ερώτηση. Η διάθεσή του ήταν πάντοτε ήρεμη και χωρίς μεταπτώσεις, χαρούμενη σε λογικά πλαίσια, ούτε πολύ σκανταλιάρικη ούτε πολύ σοβαρή. Ήταν, συνέχιζε, σαν να είχε μαντέψει την ιδιαιτερότητα της κατάστασης και είχε αποφασίσει να μην προσθέσει άλλες σκοτούρες στη μητέρα του (πριν και μετά τον δεύτερο γάμο), όπως αυτές που δημιουργεί ένα παιδί πολύ κλειστό, ή πολύ ιδιότροπο και άγριο. Και όλ' αυτά, επιπλέον, χωρίς να χρειαστεί να του κάνει ποτέ την παραμικρή υπόδειξη: ο καλός χαρακτήρας του του υπαγόρευε τη συμπεριφορά του, κι εκείνη δεν θυμόταν ούτε μια φορά που να χρειάστηκε να υποψιαστεί ότι ο Στεφάν κατέβαλε οποιαδήποτε προσπάθεια για να είναι τόσο φρόνιμος, τόσο τρυφερός, τόσο χαρούμενος. Επαναλάμβανε πολλές φορές την έκφραση «καλός χαρακτήρας», και δεν μπόρεσε να μην τη χρησιμοποιήσει ακόμα κι όταν αναφέρθηκε στη συμπεριφορά του Στεφάν μετά την απρόβλεπτη καταστροφή που την ανάγκασε να μου στείλει εκείνο το γράμμα. Με δυο λόγια, ήταν ένα παιδί εξαιρετικά φυσιολογικό, ισορροπημένο κι ευτυχισμένο, που η αρμονική ανάπτυξη του μάγευε το περιβάλλον του. Αποκορύφωμα όλων, τέλος, ήταν ο τρυφερός, αυθόρμητος δεσμός που 'χε αναπτύξει με τον πατριό του, ο οποίος έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον για τον Στεφάν και τον μεγάλωνε σαν δικό του γιο. Η Μπλανς επέμενε πολύ στην εξαιρετικά επιτυχημένη οχέση ανάμεσα στον άντρα της και τον γιο της, σχέση ιδιαίτερα πολύτιμη για τον Τίτο, που... σ' αυτό το σημείο έσβησε τη συνέχεια της φράσης τόσο αποτελεσματικά, ώστε χρειάστηκε να περιμένω να μπω στο σπίτι της οδού Γκρενέλ για να μάθω τον ιδιαίτερο λόγο της ευτυχίας του Τίτου, κι ακόμα περισσότερο μέχρι να ανακαλύψω ποια ξαφνική παρόρμηση είχε εμποδίσει την κυρία Ατανάζυ να μου κοινοποιήσει αυτόν τον λόγο.

Παράλληλα -κι εδώ έρχομαι στο δεύτερο θέμα του γράμματός της- δεν έπαυε να με διαβεβαιώνει ότι θα επαγρυπνούσε με μεγάλη σχολαστικότητα, ώστε να προφυλάξει τον Στεφάν απ' τους πιθανούς κινδύνους που τον απειλούσαν. Ήταν, λοιπόν, ιερό καθήκον της να εμποδίσει ορισμένα ελαττώματα, που την προέλευση τους θα την αναγνώριζε τρέμοντας, να καταστρέψουν ύπουλα τον καλό χαρακτήρα του γιου της. Δεν είχε χωρίσει μόνο για χάρη της ίδιας, προσέθετε, και ήθελε πάση θυσία ν' αποφύγει να κατηγορηθεί μια μέρα ότι είχε βγάλει την ουρά της απ' έξω χωρίς να προσπαθήσει με κάθε τρόπο να προφυλάξει το παιδί απ' τις συνέπειες ενός λάθους για το οποίο δεν έφταιγε. Βέβαια, διαβάζοντας το γράμμα της κυρίας Ατανάζυ δεν μπορούσα να φανταστώ αυτά που μου αποκαλύφθηκαν στη συνέχεια παρόλο που η σχεδόν νευρωτική επιμονή της (η οποία δεν ταίριαζε με το πορτραίτο του Στεφάν, ενός παιδιού τόσο φρόνιμου και ήρεμου) να θέλει να κρατήσει σε ευθεία κορυφογραμμή την ηθική ακεραιότητα του γιου της, μου προκάλεσε οδυνηρή εντύπωση, αν και το γεγονός που ανέφερε στο γράμμα της αποτελούσε πολύ καλή δικαιολογία για τους φόβους της μητρικής καρδιάς της. Εντύπωση οδυνηρή, γιατί παρ' όλα αυτά μάντευα ότι ορισμένα σφάλματα (φυσικά αγνοούσα ποια), για τα οποία η κυρία Ατανάζυ κατηγορούσε τον εαυτό της, δικαιολογούσαν το «ιερό καθήκον» της να επαγρυπνεί πολύ περισσότερο απ' ό,τι οι παρεκτροπές που παρατηρήθηκαν στη συμπεριφορά του Στεφάν. (Ίσως τότε ήταν που άδελά μου άρχισα να υποψιάζομαι στην ιστορία του πρώτου γάμου κάτι πιο σύνδετο απ' το «άσπρο-μαύρο» του Άρνολντ).

Dominique Fernandez
μτφ: Εύη Βαγγελάτου


Από το βιβλίο Τα παιδιά του Γκόγκολ
Εκδόσεις: Ηλέκτρα, 2005

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »

| Next »